تعاریف مختلفی درمورد عزت نفس وجود دارد و بدون شک تعریف ناتانیل براندن در کتاب روانشناسی عزت نفس با مطرح کردن اینکه هر انسانی در جامعه دارای یک برچسب ارزش است و پیوسته تلاش می کند تا گران قیمت ترین کالا باشد مفهوم ساده ای از این کلمه را به ما می دهد.
البته باید در نظر داشت که ارزش هر فرد با قیمت یکسان نیست که با عرضه و تقاضای جامعه دست خوش تغییر شود! بلکه ارزش هر فرد با تمام طوفان های بیرونی و درونی ثابت و مانا است.
بنابراین داشتن احساس ارزشمندی درونی و احترام گذاشتن به خویشتن مساوی است با عزت نفس.مجموعه ای از احساس ها و ارزیابی های هر فرد نسبت به خودش و تصویر ذهنی ای که از کودکی در تعامل با محیط و اطرافیان آن را تثبیت می کند.
شاید تاکنون بارها در وب گردی ها و سرچ های مختلف در مورد این کلمه به تصاویری برخورده باشید که فرد در مقابل آینه قرار دارد و به تصویری که در آینه میبیند بسیار دقت می کند.این تصویرسازی مفهوم بسیار خوبی از عزت نفس را بیان می کند.
به عقیده ی روانشناسان داشتن این تصویر ذهنی خوب و سازگاری با جهان هستی یعنی بودن با آنچه که هست همانگونه که هست و انجام اقدام سازنده ! اهمیت آگاهی از این موضوع زمانی بیشتر می شود که بفهمیم این احساس درونی در تمام رفتارهایمان و همچنین نحوه ی برخورد ما با دیگران و متعاقب آن برخورد دیگران با ما تاثیر می گذارد.
همچنین باید همواره به خاطر داشته باشیم که این ارزش را دیگران به ما نمی دهند بلکه ما با رفتار و گفتار خود آن را در دیگران ایجاد می کنیم. برای مثال اغلب اوقات هنگام بروز یک مشکل به دنبال مقصر بیرونی و ستیز با اطرافیان هستیم و تمام وقت و انرژی خود را با ریشه یابی غلط هدر می دهیم.حال آنکه با نگاه به درون خود پاسخ بسیاری از سوالات را خواهیم یافت.گرچه این رفتار نباید به صورت افراطی باشد و ما را دچار خودکم بینی و همچنین افول شخصیتی کند.
وجود یا عدم وجود این احساس پیامدهای مثبت و منفی ای دارد که ما را به شناخت هرچه بیشتر آن ترغیب می کند.باید توجه داشته باشیم که عزت نفس با اعتماد به نفس متفاوت است که در پایین به این تفاوت ها اشاره می کنیم.
تفاوت عزت نفس و اعتماد به نفس چیست؟
می توان گفت که این دو به هم مرتبط هستند.اما در بیان ساده تر عزت نفس همانند ریشه های یک درخت است و به وجود آورنده و شکل دهنده ی اعتماد به نفس! عده ای بدون شناخت دقیق از ریشه ها و عملکرد آن در پی تصحیح شکل و رنگ شاخه و برگ ها هستند.بنابراین به نتایج مطلوبی نخواهند رسید و اگرنتیجه ای هم باشد مقطعی می باشد.
امروزه برای افزایش اعتماد به نفس راهکارهای بسیاری ذکر شده که مانند یک ویترین زیبا برای مدتی مخاطبان را جذب می کند. اما پس از مدتی اثرپذیری خود را از دست می دهند.بنابراین توصیه ی ما به علاقه مندان در حوزه ی رشد و موفقیت فردی این است که ابتدا به شناخت دقیقی از خود و مبنای شخصیت فردی خود بپردازند. و ریشه هایی هرچه استوارتر را برای ساختن برگ هایی شاداب تر به وجود آورند.
عزت نفس همانطور که گفته شد به احساس ارزشمندی درونی مرتبط می شود اما اعتماد به نفس که بسیار محدودتر از عزت نفس است به شناخت و نوع نگاه هر فرد به توانایی ها و استعدادهایش و همچنین محدودیت های بیرونی و درونی اش مربوط می شود.در صورتی که ارزش به خود وجود نداشته باشد عوامل محیطی بسیاری حالات و رفتار فرد را متزلزل و ناهمگون خواهد کرد.
اگر میخواهید هدف گذاری را یاد بگیرید ما قبلا در سایتمان یک مقاله در خصوص هدف گذاری اماده کرده ایم پیشنهاد میکنیم بخوانید : صفر تا صد هدف گذاری
آیا وجود عزت نفس در همه ی زمینه ها لازم است؟
جواب این سوال قطعا مثبت است. عزت نفس جزیی از اساس و بنیان شخصیت هر فرد است و چنانچه فردی عزت نفس نداشته باشد در تمامی زمینه ها در طول زندگی اش دچار مشکل می شود.اینکه شما به این باور برسید که وجودتان بدون در نظر گرفتن خصوصیات ظاهری و فیزیکی ژنتیکی و نژادی و همچنین رتبه ی اجتماعی ارزشمند هست گامی به جلو برمیدارید و تلاش میکنید.
پس عزت نفس باید در همه ی مراحل همراه ما باشد و مختص شرایطی خاص نیست.اما وجود اعتماد به نفس در هر زمینه ای لازم نیست و اگر فردی در یک زمینه ی خاص اعتماد به نفس داشته باشد به باوری که از آن مهارت دارد بسیار کمک می کند.برای مثال یک نقاش در حیطه ی کاری خود مهارت و اعتماد به نفس دارد اما لزوما اعتماد به نفس بالایی در کشاورزی ندارد چون مهارتی کسب نکرده است.
