در این مقاله، در ابتدا با آناتومی مو و فیزیولوژی مو آشنا می شوید که خیلی به شما کمک می کند تا جنس موها را بشناسید و یاد بگیرید چگونه عملیات شیمیایی را روی مو انجام دهید.
این مقاله شامل ۵ بخش است که در آن ساختمان مو برای شما توضیح داده شده است. با به دست آوردن این اطلاعات، خیلی راحت می‌توانید مو و ساختمان آن را بشناسید.
چگونه می توانیم با آناتومی مو آشنا شویم؟
در این مقاله تک تک اجزای ساختمان مو بخش بندی شده و توضیح داده شده است. شما با مطالعه این مقاله و با آشنایی با هر یک از این اجزا، تشخیص خواهید داد که از چه روشی برای هر یک از عملیات های شیمیایی استفاده کنید؛ عملیات هایی از قبیل دکلره، رنگ، صافی‌ها، کراتین‌ها، تراپی‌ها و یا تغییر حالت مو مثل صاف کردن و فر دادن مو با استفاده از حرارت، ریشه مو و…
نمونه‌ای واقعی آناتومی مو
روزی خانمی برای کوتاهی مو به سالن ما مراجعه کرد. هم زمان که موهایش را کوتاه می کردم، گله می کرد که موهایش خشک شده است و خرد می شود و می ریزد. نمی داند چه کار کند تا موهایش به حالت قبلی برگردد. من موهایش را بررسی کردم و فهمیدم که درست می گوید.
چند روز قبل، حین مطالعه به مطلبی برخورده بودم که به تاثیر شیر بر سلامت موها اشاره می کرد. از مشتری پرسیدم که شما شیر می خورید؟ مشتری جواب داد: نه. مرسی!
خنده ام گرفته بود؛ ولی هیچی نگفتم. مشتری فکر می کرد دارم به او شیر تعارف می کنم.
آیا شما هم با این مشکل مواجه شده اید؟
گفتگو با این مشتری، آن روز به من آموخت، سلامت مو بسیار مهم است؛ بنابراین، مشتاق شدم تا بر روی ساختمان مو تحقیق کنم. در ادامه، نتیجه آموخته ها و اندوخته های خود را با شما به اشتراک می گذارم.
آشنایی با ساختمان مو
مو یکی از اجزاء آناتومی پوست سر است که به صورت باریک و رشته ای مانند از پوست سر خارج شده است. هر مو از دو قسمت تشکیل شده است: ریشه و ساقه. وظیفه مو محافظت از بدن می باشد و به علت نداشتن رشته های عصبی، تارهای مو هیچ گونه حسی ندارد.
آناتومی مو
۱- پوشش خارجی (کوتیکول)
خارجی ترین لایه مو کوتیکول نام دارد. پولک های کوتیکول همانند پولک های بدن ماهی روی یکدیگر قرار گرفته و پوشش نازک و بی رنگ و محافظ روی مو تشکیل می دهند. این پوشش همانند سپری از بخش های داخلی مو محافظت می کند.
۲- سفیده مو (کورتکس)
لایه میانی مو کورتکس نام دارد. استحکام و قابلیت کش‌سانی مو مربوط به این لایه می باشد. رنگ دانه های مو در کورتکس مو قرار گرفته اند. کورتکس بخش اصلی مو به حساب می آید و تعیین کننده استحکام و قابلیت انعطاف و رنگ و بافت مو می باشد.
مایع کورتکس همانند چسب سیمانی عمل می کند و کراتین های مو را به هم می چسباند. کورتکس از رشته های طناب مانند پروتئینی ساخته شده که کوتیکول از آن محافظت می کند.
چنانچه کوتیکول آسیب ببیند کورتکس بدون محافظت باقی می ماند، و رطوبت خود را از دست می دهد، و عوارضی مثل مو خوره ایجاد می شود. این موضوع در آناتومی مو بسیار مهم است.
۳- مغز مو یا لوله تغذیه (لوله مدولا)
درونی ترین لایه مو مدولا یا مغز مو نام دارد. مدولا فقط در موهای ضخیم وجود دارد. موهای کُرکی فاقد این لایه می باشند. مدولا عملکرد مشخصی ندارد. احتمالا در راست ایستادن و استحکام مو نقش دارد. مغز مو یا مدولا ممکن است موجود نباشد یا از بین برود بدون این که تار مو ضعیف شود.
۴- دانه های رنگی مو (پیگمنت ها)
پیگمنت ها یا رنگ دانه ها رنگ مو را مشخص می کند و دارای دو نوع پراکنده و مجتمع می باشد. نوع پراکنده ملانین ها محسوب می شود، و نوع مجتمع، فئوملانین ها به حساب می آید.
راستی اگر میخواهید صفر تا صد کاشت ناخن یاد بگیرید مقاله روبرو را مطالعه کنید: کاشت ناخن
۵- ریشه مو (روت)
نکته مهم در آناتومی مو این است که بدانیم ریشه مو در داخل پیاز سر است و از سلول های زنده و فعال تشکیل یافته است که دائما در حال تکثیر هستند. سلول ها موجب بالا زدن قسمت انتهایی کلافه مو به طرف بیرون شده و رشد مو را سبب می شود.
بنابراین، ساقه مو تشکیل می شود و از پوست خارج می گردد. ریشه مو شامل سه بخش است: ۱- حفره ۲- پیاز ۳- پاپیلا
۱- حفره
حفره شکلِ لوله مانندی است در پوست که پیاز و پاپیلا را احاطه می کند و لوله ای است که مو را آهسته به سطح پوست می رساند.
۲- پیاز مو
پیاز مو قسمتی از مو می باشد که در داخل حفره قرار دارد.
۳- پاپیلا
در عمق پیاز مو برجستگی کوچکی وجود دارد که آن را پاپیلا می نامند. پاپیلا از مویرگ ها تغذیه می شود و مواد مغذی لازم برای ساخت موهای جدید را دریافت می کند. نقش حیاتی در تقابلات دِرْم و اپیدرم داشته و اهمیت زیادی در تشکیل و چرخه ریشه مو دارد.
جمع بندی
در مقاله آناتومی مو آموختیم که مو پنج قسمت اساسی دارد:
- پوشش خارجی (کوتیکول)
- سفیده مو (کورتکس)
- مغز مو یا لوله تغذیه (لوله مدولا)
- دانه های رنگی مو (پیگمنت ها)
- ریشه مو (روت)
با آشنایی با هر یک از اجزاء آناتومی مو ، می‌توانیم تشخیص دهیم که از چه روشی برای عملیات های شیمیایی روی مو استفاده کنیم؛ عملیات هایی مثل دکلره، رنگ، صافی ها، کراتین ها، تراپی ها و…
با وجود این توضیحات، به شما عزیزان پیشنهاد می شود برای انجام هر یک از این عملیات، حتما به متخصص مراجعه کنید تا سلامت موهای خود را تضیمن کنید.
نویسنده: زهره مقدم فرید
مدرس کار با مواد، مدیر مرکز زیبایی دُرنیا
